Exportar Publicação

Bialoborska, Magdalena (2018). “Puíta kua tela. Osobliwa historia gatunku muzycznego z Wysp Świętego Tomasza i Książecej” /”Puíta kua tela. A história particular de um género musical de São Tomé e Príncipe”/ . V Kongres Afrykanistów Polskich /5º Congresso de Africanistas Polacos/.

M. A. Chambel,  "“Puíta kua tela. Osobliwa historia gatunku muzycznego z Wysp Świętego Tomasza i Książecej” /”Puíta kua tela. A história particular de um género musical de São Tomé e Príncipe”/ ", in V Kongres Afrykanistów Polskich /5º Congr.o de Africanistas Polacos/, Huta Szklana, 2018

@misc{chambel2018_1766437165562,
	author = "Bialoborska, Magdalena",
	title = "“Puíta kua tela. Osobliwa historia gatunku muzycznego z Wysp Świętego Tomasza i Książecej” /”Puíta kua tela. A história particular de um género musical de São Tomé e Príncipe”/ ",
	year = "2018",
	howpublished = "Ambos (impresso e digital)",
	url = "http://www.kongresafrykanistyczny.pl/"
}

TY  - CPAPER
TI  - “Puíta kua tela. Osobliwa historia gatunku muzycznego z Wysp Świętego Tomasza i Książecej” /”Puíta kua tela. A história particular de um género musical de São Tomé e Príncipe”/ 
T2  - V Kongres Afrykanistów Polskich /5º Congresso de Africanistas Polacos/
AU  - Bialoborska, Magdalena
PY  - 2018
CY  - Huta Szklana
UR  - http://www.kongresafrykanistyczny.pl/
AB  - PL
Wyspy Świętego Tomasza i Książeca to jeden z najmniejszych krajów afrykańskich, położony w Zatoce Gwinejskiej, około 300 km na zachód od wybrzeża Afryki. Od XV wieku, kiedy do wysp dotarli portugalczycy i zaczęli przekształcać to bezludne terytorium w plantacje trzciny cukrowej, równikowy archipelag stał się miejscem spotkań ludzi z różnych kultur, którzy przybyli lub zostali przywiezieni z Europy i z Afryki. W rezultacie powstało spoleczeństwo kriolskie, uważane od XVI/XVII wieku za rodzime społeczeństwo wysp. 
W połowie XIX wieku rozpoczął się proces rekolonizacji wysp: po udanym wprowadzeniu dwóch nowych gatunkow roślinnych, kawy i kakao, Portugalczycy ponownie zainteresowali się archipelagiem i rozpoczęli budowę dużych gospodarstw, zwanych lokalnie roças. Do pracy na plantacjach kawy i kakao przywieźli pracowników z terrytorium Angoli, a później również z Wysp Zielonego Przyladka i Mozambiku. Małe terytorium przekształciło się w mozaikę pokrytę gestą siecią granic terytorialnych i społecznych.
Puíta, gatunek muzyczny, któremu towarzyszy charakterystyczny taniec, został stworzony przez pracowników pochodzących z Angoli i przez dlugi czas byli oni jego jedynymi wykonawcami, gdyż kontakty miejscowych z pracownikami plantacji były ograniczone. Ponadto miejscowi chcieli odróżnić się od pracowników przybyłych z innych afrykańskich terytoriów, uważając ich za gorszych. Do tej pory, pomimo formalnej dekonstrukcji granic terytorialnych i społecznych po ogłoszeniu niepodległości kraju w 1975, nierówności społeczne i bariery między grupami nadal istnieja. A jednak to właśnie puita jest obecnie uważana za najbardziej reprezentatywny gatunek muzyczny i taniec z Wysp Świetego Tomasza i Książecej. 
W tej prezentacji wyjaśnione zostanie, w jaki sposób ta manifestacja kulturowa przekroczyła szereg granic i jak, w pewnym sensie, jest to znaczący przykład złożonej tożsamości kulturowej mieszkańców tego archipelagu.

PT
São Tomé e Príncipe é um dos mais pequenos países africanos, situado no Golfo da Guiné, a cerca de 300 km a oeste da costa africana. Desde o século XV, quando os portugueses chegaram às ilhas e começaram a transformar este território, na altura desabitado, em plantações de açúcar, o arquipélago equatorial foi o lugar de encontros de pessoas de várias culturas, que vieram, ou foram trazidas, de Europa e de África. Em resultado, surgiu uma sociedade crioula que, desde o século XVI/XVII, foi considerada como a sociedade nativa das ilhas.
Em meados do século XIX começou o processo de recolonização das ilhas: depois da introdução, bem-sucedida, de duas culturas novas - café e cacau -, o arquipélago despertou novamente a atenção dos portugueses que iniciaram a construção de grandes propriedades agrícolas, chamadas localmente roças. A mão-de-obra para as plantações foi importada do território angolano e, mais tarde, de Cabo Verde e Moçambique. O exíguo território insular transformou-se num mosaico coberto por uma densa rede de fronteiras territoriais e sociais.
A puíta, género musical acompanhado por uma dança característica, surgiu entre os trabalhadores contratados provindos de Angola e foram eles, durante um longo período, foram eles os seus únicos intérpretes, já que os contactos entre os nativos e os contratados eram limitados. Ademais, os nativos queriam distinguir-se dos contratados, considerando-os piores. Até agora, já com as fronteiras territoriais e sociais formalmente desconstruídas na sequência da independência do país em 1975, as desigualdades sociais e as barreiras entre os grupos persistem. Ainda assim, a puíta é actualmente considerada o género musical e a dança mais representativa das ilhas.
Nesta apresentação, explicar-se-á como esta manifestação cultural ultrapassou várias fronteiras e como, de certa forma, é um exemplo significativo da complexa identidade cultural dos habitantes deste arquipélago.

ER  -